Առողջապահություն 2.2011
Սննդակարգի հիմնական սկզբունքները. ամեն օր օգտագործեք բազմազան բանջարեղեն
![Սննդակարգի հիմնական սկզբունքները. ամեն օր օգտագործեք բազմազան բանջարեղեն Սննդակարգի հիմնական սկզբունքները. ամեն օր օգտագործեք բազմազան բանջարեղեն](up/article/big/file_18593_1811471.jpg)
ԻՆՉՈՒ ՈՒՏԵԼ. Բանջարեղենն առողջ սննդակարգի կարևորագույն մասն է: Այն օգտագործվում է ինչպես թարմ, այնպես էլ ջերմային մշակումից հետո, պահածոյացված կամ սառեցված վիճակում:
Բանջարեղենի յուրաքանչյուր տեսակ իր բաղադրության մեջ պարունակում է բջջանք (սննդաթելեր), C վիտամին, b-կարոտին, կալիում, նատրիում, սպիտակուցներ, ճարպեր, ֆոլաթթու, կենսաբանական ակտիվ նյութեր` ստերոլներ և ֆլավոնոիդներ: Բոլոր նշված տարրերը նպաստում են օրգանիզմի նյութափոխանակության ու մարսողության բարելավմանը, կարգավորում են արյան ճնշումը, ամրացնում անոթների պատերը, իջեցնում խոլեստերինի քանակը, կանխարգելում թրոմբի, ինչպես նաև նվազեցնում քաղցկեղի որոշ տեսակների առաջացումը:
Այն, որ բանջարեղենն ու մրգերը վիտամինային սննդի հիմնական աղբյուրն են համարվում, միայն մասամբ է ճիշտ: Դրանք հարուստ են հիմնականում C վիտամինով, b-կարոտինով և ֆոլաթթվով:
Բետա-կարոտինը դեղին գունանյութ է` պիգմենտ, որը մրգերի և բանջարեղենի բազմաթիվ տեսակների հաղորդում է դեղնանարնջագույն երանգ: Օրգանիզմում b-կարոտինը վերածվում է A վիտամինի: Սննդային բարձր արժեք ունեն բանջարեղենի մուգ կանաչ և կարմրանարնջագույն ու մրգերի դեղնանարնջագույն տեսակները, որոնցում C վիտամինի և b-կարոտինի պարունակությունը մեծ է:
C վիտամինը մեծ դեր ունի վարակների «վերահսկողության գործում», բարձրացնում է օրգանիզմի դիմադրողականությունը: Այն հզոր հակաօքսիդանտ է, որը չեզոքացնում է վնասակար ազատ ռադիկալներին, խթանում կոլագենային հյուսվածքի գոյացմանը, որը նպաստում է առողջ ոսկորներ, ատամներ, լնդեր և արյունատար անոթներ ունենալուն: C վիտամինը նպաստում է նաև երկաթի լավ յուրացմանը: Մեծ քանակությամբ երկաթ պարունակում է մսեղենը, այդ իսկ պատճառով խորհուրդ է տրվում C վիտամինով հարուստ բանջարեղենն օգտագործել մսամթերքի հետ:
Քանի որ օրգանիզմում վիտամիններ, այդ թվում` C, չեն սինթեզվում, ուստի սննդում պետք է միշտ ընդգրկվի այս վիտամինով հարուստ մթերք:
ԻՆՉՊԵՍ ՈՒՏԵԼ
Օրվա ընթացքում կերեք բազմատեսակ բանջարեղեն, քանի որ, ինչպես երևում է աղյուսակից, յուրաքանչյուր տեսակ պարունակում է օրգանիզմին անհրաժեշտ և օգտակար տարբեր նյութեր:
Կարևոր է գիտենալ և հիշել բանջարեղենի պահպանման ու պատրաստման որոշ կանոններ: Լույսի, ջերմության և թթվածնի ազդեցությամբ քայքայվում է C վիտամինի մեծ մասը, հիմնականում կեղևը հեռացրած, կտրատած բանջարեղենը ջրի մեջ պահելու դեպքում: Հետևաբար այն պետք է կտրատել միայն լվանալուց հետո, իսկ մաքրած և արդեն կտրատած բանջարեղենը ծածկել խոնավ սրբիչով: Ճաշ պատրաստելիս հնարավորինս օգտագործեք թարմ մրգեր ու բանջարեղեն և նախընտրեք պատրաստման կարճ ու խնայողական եղանակները, որոնք չեն պահանջում աղի և յուղի լրացուցիչ քանակության օգտագործում: Կերակուրը եփեք, խաշեք, շոգեխաշեք, խորովեք, աղի փոխարեն օգտագործեք կանաչեղեն և համեմունք: Պետք չէ տապակել:
Գերադասելի է ընտրել տեղական, սեզոնային բանջարեղեն, քանի որ այն պարունակում է ավելի քիչ քիմիկատներ և ավելի թարմ է: Բանջարեղենը կարելի է նաև չորացնել, սառեցնել սառցախցիկում և պահածոյացնել:
ԻՆՉՔԱՆ ՈՒՏԵԼ
Ստորև թվարկած ուտելիքներից օգտագործեք օրական 9 չափաբաժին, որոնցից յուրաքանչյուրը մեկ չափաբաժին է` մեկ բաժակ թարմ կամ շոգեխաշած բանջարեղեն, երկու` հազար կամ կանաչեղեն, մեկ` եփած կանաչ լոբի կամ սունկ, մեկ` եփած կաղամբ, մեկ` եփած ծաղկակաղամբ, մեկ` եփած մանդակ, սիբեխ, ավելուկ, սպանախ, մեկ` թթու կաղամբ, մեկ` եփած դանդուռ, մեկ` լոլիկի հյութ, երկու հատ մեծ լոլիկ, մեկ բաժակ դդում, մեկ` եփած կարմիր ճակնդեղ, մեկ` հում գազար, մեկ` եփած կանաչ, երկու` հում կանաչ պղպեղ:
ՀԻՇԵ´Ք
-
Ամեն անգամ ուտելու ընթացքում օգտագործեք բազմազան բանջարեղեն:
-
Օրվա ընթացքում օգտագործեք 9 չափաբաժին բանջարեղեն:
-
Կերեք ավելի շատ տեղական սեզոնային բանջարեղեն:
-
Ճիշտ պահեք և պատրաստեք բանջարեղենը, պատրաստելիս մի ավելացրեք լրացուցիչ աղ, ձեթ կամ կարագ: Ավելի օգտակար է սնունդը համեմել համեմունքներով և կանաչեղենով:
![](images/calendar.png)
Կարդացեք նաև
![Աշխարհասփյուռ հայ բժիշկների երրորդ համագումարը Աշխարհասփյուռ հայ բժիշկների երրորդ համագումարը](up/article/small/picture_18542.jpg)
ՀՀ առողջապահության, կրթության և գիտության ու սփյուռքի նախարարությունների նախաձեռնությամբ վերջերս Երևանի Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի նիստերի դահլիճում կայացավ հայ բժիշկների միջազգային երրորդ համագումարը...
![](images/calendar.png)
![Նորը` Հայաստանի բժշկական գրադարանում Նորը` Հայաստանի բժշկական գրադարանում](up/article/small/picture_18544.jpg)
Երկու տարի առաջ էր, որ լրացավ ՀՀ ԱՆ հանրապետական գիտաբժշկական գրադարանի 70 տարին: Իր գոյատևման ընթացքում գործելով`«Առավելագույնս նպաստել Հայաստանի բժշկագիտության զարգացմանը»նշանաբանով...
![](images/calendar.png)
![Հայաստանի միջազգային բուժքույրական առաջին համագումարը Հայաստանի միջազգային բուժքույրական առաջին համագումարը](up/article/small/file_18548_1767833.jpg)
Մեր հանրապետությունում բուժքույրերի շահերի և իրավունքների պաշտպանության, պրակտիկ գործունեություն և կրթական պատշաճ մակարդակ ապահովելու նպատակով «Էրեբունի» պետական բժշկական քոլեջի...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառեր. ռեգեներատիվ բժշկություն, արյունաստեղծ, մեզենխիմային, սաղմնային ցողունայինբջիջներ
Դեռևս X դարի սկզբներին մեծն Ավիցեննան նշում էր, որ բժշկի գործիքներն են խոսքը, բույսը և դանակը...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառեր. ֆիտոբեզոար, բարակաղիքային անանցանելիություն
Ներածություն: Բարակաղիքային մեխանիկական անանցանելիությունը բարակ աղիքի վիրաբուժական միջամտություն պահանջող և առավել հաճախ հանդիպող ախտաբանական վիճակ է...
Բանալի բառեր. Միզասեռական կանդիդոզ, միկոֆլու, ֆլուկոնազոլ
Ներածություն: Մանկաբարձագինեկոլոգիական հիվանդությունների կառուցվածքում սնկային` կանդիդային վուլվովագինիտը (ԿՎՎ) շարունակում է զբաղեցնել առաջատար...
![Աղիքների դիսբակտերիոզի (դիսբիոզ) բուժման նոր տարբերակ Աղիքների դիսբակտերիոզի (դիսբիոզ) բուժման նոր տարբերակ](up/article/small/picture_18583.jpg)
Մակրոօրգանիզմը` իր միկրոֆլորայի հետ միասին, ամբողջական էկոլոգիական համակարգ է, որը մշտապես գտնվում է հավասարակշռության վիճակում: Չնայած օրգանիզմի վրա արտաքին միջավայրի տարբեր գործոնների...
![](images/calendar.png)
![Լեյշմանիոզներ` մոռացված հիվանդություններ Լեյշմանիոզներ` մոռացված հիվանդություններ](up/article/small/file_18585_2344232.jpg)
Առաջին անգամ «մոռացված, արհամարհված հիվանդություններ» (neglected diseases) տերմինն օգտագործվել է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) կողմից` 2001թ., ինֆեկցիոն և մակաբուծային բնույթի մի խումբ...
![](images/calendar.png)
Սթրեսը վտանգի, մարտահրավերների և միջավայրի փոփոխությունների դեպքում առաջացած ընդհանուր հարմարվողական համախտանիշն է, որի հայեցակարգը մշակել և զարգացրել է կանադացի բնագետ...
![](images/calendar.png)
![Այսպես պետք է լինի միշտ և ամենուր Այսպես պետք է լինի միշտ և ամենուր](up/article/small/file_18587_2474367.jpg)
Հայաստանի Հանրապետության Կառավարությունը տարվա ամենաերկար օրվա նախօրեն մշտապես նվիրել է երկարօրյա աշխատանքին վարժված, այլոց հոգսերն իրենցը դարձնելու երդմանը հավատարիմ բուժաշխատողներին...
![](images/calendar.png)
![Սամվել Անուշավանի Խաչատրյան. սիրած գործի նվիրյալը Սամվել Անուշավանի Խաչատրյան. սիրած գործի նվիրյալը](up/article/small/file_18588_972984.jpg)
Սամվել Անուշավանի Խաչատրյան. ով թեկուզ մեկ անգամ գործ է ունեցել բժշկական տեխնոլոգիաների և տեխնիկայի հետ, կճանաչի այդ ոլորտում բացառիկ գիտելիքներ և փորձառություն ունեցող...
![](images/calendar.png)
Բակտերային ռինոսինուսիտների և տոնզիլոֆարինգիտների ժամանակ անհրաժեշտ է կիրառել ընդհանուր հակաբիոտիկոթերապիա: Մասնագետների մեծ մասի կարծիքով, մինչև 2 տարեկան երեխաներին ևս բոլոր դեպքերում հակաբիոտիկային...
![](images/calendar.png)
![Երիկամաբորբ (նեֆրիտ) Երիկամաբորբ (նեֆրիտ)](up/article/small/file_18590_8722880.jpg)
Մեզ խնդրել են գրել երիկամաբորբի մասին: Սակայն երիկամների` արտաթորության այս օրգանի մասին առանց տեղեկություններ տալու, դժվար կլինի պատկերացնել, թե ինչպիսի վնասակար ազդեցություն կարող են ունենալ հիվանդությունները...
![](images/calendar.png)
![Պարօդոնտ, պարօդոնտոզ Պարօդոնտ, պարօդոնտոզ](up/article/small/file_18591_7597312.jpg)
Այս երկու հիվանդությունների դեպքում ախտահարման օջախը նույնն է` պարօդոնտը (լատ. par-հար և odontos-ատամ): Խոսքը վերաբերում է հիմնականում ատամի արմատին հարող լնդոսկրային շերտին...
![](images/calendar.png)
![Առաջին օգնությունը ուշագնացության ժամանակ Առաջին օգնությունը ուշագնացության ժամանակ](up/article/small/file_18592_9574898.jpg)
Դժվար թե գտնվի մարդ, որն իր կյանքում ականատես եղած չլինի ինչ-որ մեկի ուշագնացությանը: Ըստ ամերիկյան վիճակագրական տվյալների, չափահաս մարդկանց մոտավորապես մեկ երրորդի կյանքում եղել է ուշագնացության գոնե մեկ դեպք...
![](images/calendar.png)
![](images/white_bl.gif)
![](images/white_br.gif)
![](images/white_tr.gif)
![](images/white_tl.gif)
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Ընկերության մասին
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Դդում
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն